Λογιστική Κάλυψη για κατοίκους Εξωτερικού

Περιγραφή

Η διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας

Η διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας περιγράφεται στην Απόφα­ση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων Πολ. 1058/18.3.2015. (ΦΕΚ 459Β7 26.3.2015). Η διαδικασία αυτή παρουσιάζεται αμέσως παρακάτω.

Τα φυσικά πρόσωπα που επιθυμούν να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοι­κία στο εξωτερικό οφείλουν:

• Nα υποβάλουν, το αργότερο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαήμερου του μηνός Μαρτίου του φορολογικού έτους που ακο­λουθεί το φορολογικό έτος αναχώρησης.
• Η υποβολή γίνεται στο Τμήμα ή Γραφείο Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους Φορολογουμένους της Δ.Ο.Υ.. Η Δ.Ο.Υ. όπου είναι υπόχρεοι υποβολής δή­λωσης φορολογίας εισοδήματος ως φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας
• Αίτηση (έντυπο Μ0) με συνημμένα τα έντυπα Μ1 και Μ7 συμπληρωμένα, όπως ορίζουν οι κείμενες διατάξεις,
• καθώς και έγγραφη δήλωση με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής τους, για τον ορισμό φορολογικού εκπροσώπου τους στην Ελλάδα.
• Η διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας εφόσον διαθέτουν στην συνυποβάλλουν και τα σχετικά δικαιολογητικά όπως περιγράφονται κατωτέρω.

Τα δικαιολογητικά που πρέπει να προσκομιστούν: Η διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας

Τα προαναφερθέντα φυσικά πρόσωπα οφείλουν να προσκομίσουν, το αργότε­ρο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαήμερου του μηνός Σεπτεμ­βρίου του φορολογικού έτους που ακολουθεί το φορολογικό έτος αναχώρησης, στο ως άνω Τμήμα ή Γραφείο της Δ.Ο.Υ.:

• Βεβαίωση φορολογικής κατοικίας από την αρμόδια φορολογική αρχή του κράτους όπου δηλώνουν φορολογικοί κάτοικοι
• Από την οποία να προκύπτει ότι είναι φορολογικοί κάτοικοι αυτού του κράτους.
• Εάν οι φορολογούμενοι έχουν εγκατασταθεί σε κράτος με το οποίο υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος (στο εξής ΣΑΔΦΕ) και
• εφόσον αποκτούν εισόδημα στη χώρα μας
• μπορούν να προσκομίσουν, αντί της βεβαίωσης, την προβλεπόμενη Αίτηση για την Εφαρμογή της ΣΑΔΦΕ όπου είναι ενσωματωμένο το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (δίγλωσσα έντυπα) ή
• αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος που υπέ­βαλαν στο άλλο κράτος ή
• ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της σχετικής δήλωσης φορολογίας εισοδή­ματος τους.

Τι γίνεται σε περίπτωση δεν είναι δυνατή η προσκόμιση κάποιων από τα ανωτέρω δικαιολογητικά

Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η προσκόμιση κάποιων από τα ανωτέρω δικαιολογητικά από την αρμόδια φορολογική αρχή,

• τότε απαιτείται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή άλλη αναγνωρισμένη αρχή με την οποία θα αποδεικνύεται ο ισχυρός δεσμός (κέντρο ζωτικών συμφερόντων) του φυσικού προσώπου με το άλλο κράτος.

Για τη γνησιότητα των αλλοδαπών δημοσίων εγγράφων, τα οποία έχουν συ­νταχθεί στο έδαφος του αλλοδαπού κράτους σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τη Σύμβαση της Χάγης (Apostille) ή κατά τα διεθνή νόμιμα (προξενική διαδικασία).

• Εφαρμόζονται οι οδηγίες της Δ/νσης Οργάνωσης. (Σχετ. το με αριθ. Δ6Δ 1095210/25.6.2014 έγγραφό της). Επίσης, για τα προβλεπόμενα έγγραφα απαιτείται επίσημη μετάφραση στην Ελληνική γλώσσα.

Στην διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας εξαιρούνται οι προαναφερθείσες Αιτήσεις για την Εφαρ­μογή των ΣΑΔΦΕ, καθώς και τα πιστοποιητικά φορολογικής κατοικίας που εκδίδουν οι φορολογικές αρχές των ΗΠΑ και της Τουρκίας, στο πλαίσιο των ΣΑΔΦΕ που έχουν συναφθεί με τη χώρα μας.

Τι γίνεται σε περίπτωση προσκομίσει τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά, αλλά παρόλα αυτά θεωρείται φορολογικός κάτοικος Ελλάδας

• Σε περίπτωση που φορολογούμενος υποβάλλει τα έντυπα (Μ0-Μ1-Μ7) και
• προσκομίσει, εμπροθέσμως, τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά, αλλά παρόλα αυτά θεωρείται φορολογικός κάτοικος Ελλάδας κατά τις διατάξεις της εσωτερικής μας νο­μοθεσίας. (άρθρο 4 Ν. 4172/20131).
• Ενημερώνεται από το Τμήμα ή Γραφείο Συμμόρ­φωσης και Σχέσεων με τους Φορολογουμένους ότι το αίτημά του για μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του απορρίπτεται και η αίτηση με τα συνημμένα έντυπα και δικαιολογητικά τίθενται στο φάκελό του.
• Ο φορολογούμενος, στην περίπτωση αυτή, υποχρεούται να υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος ως φορολογικός κάτοι­κος Ελλάδας για το παγκόσμιο εισόδημα. Η υποβολή γίνεται το αργότερο μέχρι τη λήξη του επόμε­νου φορολογικού έτους από αυτό που αφορούσε το αίτημα μεταφοράς, χωρίς την επιβολή προστίμου εκπρόθεσμης δήλωσης.
• Η Δ.Ο.Υ. υποχρεούται να αποφανθεί σχετικά με τη φορολογική κατοικία των προαναφερθέντων φυσικών προσώπων, εντός δυο μηνών από την ημερομηνία υποβολής των δικαιολογητικών της παρ. 2 της παρούσης.

Τρόπος Απόδειξης Φορολογικής Κατοικίας

Ο τρόπος απόδειξης της φορολογικής κατοικίας περιγράφεται στην ΕΔΥΟ Πολ. 1260/19.12.2014 καθώς και στις εγκύκλιους Πολ. 1142/31.5.2012, Πολ. 1136/10.6.2013 και Πολ. 1228/15.10.2014. Σύμφωνα με τα παραπάνω έγγραφα:

1. Στην περίπτωση που η διαβίβαση ή προσκόμιση των δικαιολογητικών αφορά υποθέσεις φορολογούμενων που ήταν αποδεδειγμένα φορολογικοί κάτοικοι εξω­τερικού και δεν ήταν φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας κατά τις διατάξεις της εσωτερι­κής μας νομοθεσίας [π.χ. δεν είχαν μεταφέρει τη φορολογική τους κατοικία σε μη- συνεργάσιμο κράτος (αμάχητο τεκμήριο) ή σε κράτος με προνομιακό φορολογικό καθεστώς (μαχητό τεκμήριο), αλλά υπέβαλαν δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος σαν φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας, αυτές θα πρέπει να εξετάζονται επί της ου­σίας, βάσει των πραγματικών περιστατικών και να αντιμετωπίζονται αναλόγως.
2. Οι ελεγχόμενοι φορολογούμενοι, οι οποίοι έχουν ήδη υποβάλει μέρος των δικαιολογητικών ή δεν τα έχουν υποβάλει καθόλου, υποχρεούνται σε κάθε περίπτωση, να προσκομίσουν τα ακόλουθα δικαιολογητικά, από τα οποία θα προκύπτει ότι όντως είχαν μεταφέρει το κέντρο του οικογενειακού τους βίου (οικογενειακή εστία) ή το κέντρο του επαγγελματικού τους βίου, της ύπαρξής τους και των βιοτικών τους σχέσεων (κέντρο ζωτικών συμφερόντων), στην αλλοδαπή. Η διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας

Ποια στοιχεία αποδεικνύουν την μόνιμη και σταθε­ρή βάση στην αλλοδαπή

• Στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι φορολογούμενοι και τα μέλη της οικογένειάς τους (σύζυγος/ τέκνα), εάν αυτά υφίστανται, διαμένουν σε μόνιμη και σταθε­ρή βάση στην αλλοδαπή (π.χ. βεβαίωση από δημοτική/δημόσια/άλλη ανα­γνωρισμένη αρχή, αποδεικτικά εκπαίδευσης/φοίτησης τέκνων ή μισθωτήριο συμφωνητικό κατοικίας ή αποδεικτικό ιδιόκτητης κατοικίας στην αλλοδαπή, εφόσον αυτή υφίσταται).
• Πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας που εκδίδεται από την αλλοδα­πή φορολογική αρχή, από το οποίο θα προκύπτει ότι είναι φορολογικοί κάτοικοι αυτού του άλλου κράτους. Εάν οι φορολογούμενοι έχουν εγκα­τασταθεί σε κράτος με το οποίο υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος (ΣΑΔΦΕ) και εφόσον αποκτούσαν εισόδημα στη χώρα μας, μπορούν να προσκομίσουν, αντί του πιστοποιητικού, την προβλεπόμενη Αίτηση για την Εφαρμογή της Σύμβασης Αποφυγής Δι­πλής Φορολογίας Εισοδήματος όπου είναι ενσωματωμένο το πιστοποι­ητικό φορολογικής κατοικίας (δίγλωσσα έντυπα) και για την οποία δεν απαιτείται η επισημοποιεί της Χάγης. Επίσης, δεν απαιτείται η επισημείωση της Χάγης για τα πιστοποιητικά φορολογικής κατοικίας που εκδί­δουν οι φορολογικές αρχές των ΗΠΑ και της Τουρκίας, στο πλαίσιο της ΣΑΔΦΕ που έχει συναφθεί με τη χώρα μας.

Τι γίνεται σε περίπτωση που οι φορολογούμενοι έχουν εγκατασταθεί σε κράτος με το οποίο δεν υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισο­δήματος

• Σε περίπτωση που οι φορολογούμενοι έχουν εγκατασταθεί σε κράτος με το οποίο δεν υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισο­δήματος, οφείλουν να προσκομίσουν πιστοποιητικό φορολογικής κατοι­κίας, εφόσον προβλέπεται η έκδοσή του από την αλλοδαπή φορολογική αρχή, ή σε περίπτωση που δεν προβλέπεται η έκδοσή του, αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος τους, που υπέ­βαλαν στο άλλο κράτος ή ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της σχετικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος
• Στοιχεία σχετικά με τον επαγγελματικό βίο [π.χ. σύμβαση εξαρτημένης εργα­σίας με αλλοδαπό εργοδότη ή βεβαίωση εργασίας από τον εν λόγω εργο­δότη. Σε περίπτωση μη εξαρτημένης απασχόλησης, αποδεικτικό της επαγ­γελματικής δραστηριότητας στην αλλοδαπή (π.χ. έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, συμμετοχή σε αλλοδαπές εταιρείες)].

Προσκόμιση των ως άνω δικαιολογητικών και εσωτερικές διατάξεις του άλλου κράτους

Τονίζεται ότι, η προσκόμιση των ως άνω δικαιολογητικών τελεί υπό την προ­ϋπόθεση ότι η έκδοσή τους προβλέπεται από τις εσωτερικές διατάξεις του άλλου κράτους (π.χ. σε ορισμένα κράτη μπορεί να μην υφίστανται δήμοι ή να μην υπάρχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης κ.λπ..

Τι γίνεται αν συντρέχουν γεγονότα όπως η κατοχή ακινήτου στην Ελλά­δα

Αν συντρέχουν γεγονότα όπως η κατοχή ακινήτου στην Ελλά­δα, η διατήρηση στην Ελλάδα τραπεζικών λογαριασμών, η συμμετοχή στο κεφάλαιο ή στη διοίκηση ημεδαπών εταιρειών στην Ελλάδα, από μόνα τους δεν μπορούν να αποτελέσουν στοιχεία ώστε να χαρακτηρισθεί το φυσικό πρόσωπο ως φορολογι­κός κάτοικος Ελλάδος (εκτός αν ελλείψει οικογένειας, διαπιστώνεται ότι το εν λόγω πρόσωπο έχει τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα).

Τι γίνεται σε περίπτωση μη υποβολής κάποιων εκ των παραπάνω δικαιολογητικών

Σε περίπτωση μη υποβολής κάποιων εκ των παραπάνω δικαιολογητικών και αν λόγω της μη υποβολής τους οι ελεγκτικές υπηρεσίες αδυνατούν να αποφανθούν για τη φορολογική κατοικία βάσει των προσκομισθέντων δικαιολογητικών. Τότε οι φορολογούμενοι οφείλουν να προ­σκομίσουν πρόσθετα δικαιολογητικά. (π.χ. βεβαίωση ασφαλιστικού φορέα, βεβαίω­ση από επαγγελματικές ενώσεις-επιμελητήρια-συλλόγους, δικαιολογητικά για την ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων). Με τα οποία θα αποδεικνύουν τον ισχυρό δεσμό τους με το άλλο κράτος, δεσμός που τους δημιουργεί μόνιμη φορολογική κατοικία στο άλλο κράτος.

• Επισημαίνεται ότι, όσον αφορά στη γνησιότητα των αλλοδαπών δημοσίων εγγρά­φων, τα οποία έχουν συνταχθεί στο έδαφος του αλλοδαπού κράτους με τα προβλεπόμενα από τη Σύμβα­ση της Χάγης (Apostille) ή
• κατά τα διεθνή νόμιμα (προξενική διαδικασία), έχουν δοθεί οδηγίες με το με αριθμό Δ6Δ 1095210 ΕΞ 25.6.2014 έγγραφο της Δ/νσης Οργάνωσης. Επίσης, τα προβλεπόμενα έγγραφα υποβάλλονται πρωτότυπα και απαιτείται η επίσημη μετάφρασή τους στην Ελληνική γλώσσα.
• Τέλος, εφόσον κατά τα ανωτέρω αποδειχθεί ότι ο φορολογούμενος είναι πραγμα­τικά φορολογικός κάτοικος κράτους με το οποίο δεν υφίσταται ΣΑΔΦΕ, θα έχουν εφαρμογή, σε κάθε περίπτωση, ως προς τη φορολόγηση του εισοδήματος που αποκτά από πηγές Ελλάδας, οι διατάξεις της εσωτερικής νομοθεσίας.

Τι γίνεται εάν ο φορολογούμενος είναι πραγματικά φορολογικός κάτοικος κράτους με το οποίο υφίσταται ΣΑΔΦΕ

• Εάν ο φορολογούμενος είναι πραγματικά φορολογικός κάτοικος κράτους με το οποίο υφίσταται ΣΑΔΦΕ τότε θα έχουν εφαρμογή, ως προς τη φορολόγηση του εισοδήματος που αποκτά από πηγές Ελλάδας, οι διατάξεις της εσωτερικής νομο­θεσίας, υπό την επιφύλαξη, όμως, των διατάξεων των ΣΑΔΦΕ (π.χ. η προσαύξηση περιουσίας φορολογείται στην Ελλάδα στην πρώτη περίπτωση (μη ύπαρξη ΣΑΔΦΕ)
• ενώ στην δεύτερη φορολογείται εφόσον αυτό επιτρέπεται από τις διατάξεις της οικεί­ας ΣΑΔΦΕ).

Σημειώνεται ότι, και στις δύο προηγούμενες περιπτώσεις ο φορολογούμενος δεν θα υπόκειται σε φορολογία εισοδήματος στη χώρα μας για το εισόδημα που αποκτά στην αλλοδαπή.

• Επισημαίνεται, ότι η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής θεώρησε ότι η γενικό­τητα και η ευρύτητα με την οποία είναι διατυπωμένα τα προτεινόμενα κριτήρια είναι πολύ πιθανόν να προκαλέσουν ανασφάλεια δικαίου. Ιδίως σε αλλοδαπά νομικά πρό­σωπα που δραστηριοποιούνται ή διατηρούν επενδύσεις στην Ελλάδα,
• δεδομένων και των συνεπειών που επιφέρει ο χαρακτηρισμός ενός νομικού προσώπου ως φο­ρολογικού κατοίκου Ελλάδας.
• Λαμβανομένου δε υπόψη και του ότι νομικό πρόσωπο μπορεί να χαρακτηρισθεί φορολογικός κάτοικος Ελλάδας ακόμη και
• όταν τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά δεν συντρέχουν καθ’ όλη τη διάρκεια του φορολογικού έτους,
• αλλά και για «οποιαδήποτε περίοδο στη διάρκεια του φορολογικού έτους», θα ήταν ενδεδειγμένο η προτεινόμενη ρύθμιση να περιλαμβάνει περισσότερο εξειδικευμένα και χρονικώς προσδιορισμένα κριτήρια.